Kategorie: Wartość socjologii
PROBLEM WARTOŚCIOWANIA
Problem wartościowania, jak wskazuje P. Sztompka jest tak stary, jak sama nauka; można nawet przypuszczać, że jest on nawet tak stary, jak świadoma ludzka refleksja o otaczającym świecie (1979:183). Wiąże się to z powstaniem świadomych, twórczych istot ludzkich w procesie
KIEROWANIE W DZIAŁANIU
Ludzie zawsze byli kierowani w swoim działaniu dwoma rodzajami pytań: 1) chcieli zrozumieć świat, wyrażając opisowe i związane z wyjaśnianiem pytania („Jak wygląda świat?”i „Dlaczego tak jest?”); 2) chcieli również oceniać świat i formułowali oceniające lub normatywne pytania („Czy to
DLA BADACZY
Dla badaczy, którzy bronią ideału zintegrowanej nauki na przesłankach naturalistycznego redukcjonizmu i eliminacji wszelkich koncepcji..wartości z. dziedziny nauki, pojawia się szereg trudnych problemów. Wynikają one z faktu, że wartości są częścią ludzkiej egzystencji, tej egzystencji, która jest zasadniczo celową działalnością
W INNYCH KATEGORIACH
Przedstawiając to w innych jeszcze kategoriach: „Czy może być rzeczywistość człowieka przeniknięta wartościami, tak jak ona faktycznie jest, w pełni zrozumiana w kategoriach koncep- cji i teorii wolnych od wartości?” (1960: 3), Dotychczas’, problem wartości budzi ciągle niepokój w ludzkim
PROBLEM WARTOŚCI
Zagadnienie wartości nauk społecznych wiąże się z tym, że wiedza uzyskana ‚jest dla nas wartością w dwojakim sensie: a) zaspokaja wrodzoną iJzką ciekawość i b) ponieważ wiedza i rozumienie mają zasadnicze znaczenie jako podstawa racjonalnych decyzji i Sensownych działań. Problem wartości
PRÓBA ZROZUMIENIA ZMIAN
także próba zrozumienia zmian instytucji społecznych, struktury społecznej będzie musiała uwzględnić – obok innych czynników – także kategorię wartości w wyjaśnianiu tych faktów – wynika to stąd, że społecznie doskonalony kompleks wartości stanowi jądro, wokół którego instytucja, czy grupa społeczna
BADACZ SPOŁECZNY
Podsumowując swoje rozważania nad problemem wartości w nauce Werkmeister stwierdza: „Przeto,czy.on tego chce, czy też nie, badacz społeczny nie może uciec od problemu wartości w nauce w jego najgłębszym i epistemologicznie najważniejszym znaczeniu (1960:12). Przy czym kategorie wartości, które socjolog
DOKONYWANIE WYBORU
Mills podkreślał, że „Każdy badacz społeczny musi dokonywać wyboru wartości i włączać je do swej całościowo traktowanej pracy. Takie zagadnienia, jak na przykład troski i problemy dręczące człowieka, odnoszą się do niebezpieczeństw zagrażających domniemanym wartościom i nie mogą być jasno
UWARUNKOWANIA
Uwarunkowania antologiczne wiążą się ze szczególnym charakterem badanego przedmiotu – są nim mianowicie ludzie i ich świat; wyniki badań mają konsekwencje dla samego przedmiotu badań, stąc* przenikanie sądów wartościujących w procesy badawcze i ich rezultaty. Rzeczywistość społeczna jest także istotnie
SPOŁECZNA RZECZYWISTOŚĆ
Ponieważ społeczna rzeczywistość jest zawsze badana „od środka” to wyklucza to oderwaną, obojętną, zewnętrzną postawę badacza wobec tego, co bada. Ponadto same badania i ich wyniki mogą oddziaływać na badaną rzeczywistość społeczną.Przez uwarunkowania aksjologiczne P. Sztompka rozumie niejednoznaczność standardów, według
PRZEGLĄDAJĄC HISTORIĘ
Przeglądając historię socjologii możemy stwierdzić, że każdy z „gigantów” myśli socjologicznej, niezależnie od orientacji te- oretyczno-metodologicznej, wypowiadał Się w sprawie wartości i wartościowania. Dotyczy to nie tylko przedstawicieli socjologii humanistycznej (przede wszystkim M. Weber i F. Znaniecki), wśród których jest
SFERA FAKTÓW I WARTOŚCI
Z kolei K. Marks nigdy nie rozdzielał sfery faktów i wartości; niedocenianie zaś problemów aksjologicznych przez marksistów II Międzynarodówki doprowadziło do prób uzupełniania mate – rializmu historycznego kantowską problematyką moralną. Z poważnym potraktowaniem problematyki aksjologicznej w teorii marksistowskiej mamy do